Każdy człowiek od momentu kiedy zostaje rodzicem zastanawia się, jakie będzie jego dziecko, co będzie lubiło, kim zostanie w przyszłości, jakie będzie jego życie. Jednak wraz z jego rozwojem, okazuje się, że nie wszystkie plany i marzenia rodziców odnośnie dziecka się spełniają. Szczególnie trudny jest okres dorastania, kiedy to rodzice częściej niż w innych etapach życia rodziny skarżą się na brak lub utrudniony kontakt z dzieckiem.
W pierwszych latach swojego życia dziecko akceptuje rodziców bezrefleksyjnie, są oni według niego najlepszymi rodzicami. Wraz z upływem lat zaczyna ono zauważać, że rodzice mają zalety i wady. Obraz rodziców w oczach dziecka staje się coraz bardziej realistyczny, bezwarunkowa akceptacja znika.
Jednym z najważniejszych aspektów dojrzewania są relacje interpersonalne, zarówno z rówieśnikami, jak i z rodzicami i innymi dorosłymi. Ponieważ to właśnie z rówieśnikami spędzają większość dnia, to oni zaczynają mieć największy wpływ na młodego człowieka. Dorastający w różnym stopniu identyfikują się z tą grupą. Identyfikacja jest tym silniejsza, im mniejszego poczucia bezpieczeństwa doświadczało i nadal doświadcza dziecko w domu rodzinnym. Może nastąpić nadmierne podporządkowanie się grupie i coraz silniejsze odcinanie się od wszystkiego, co prezentują osoby dorosłe.
Często pojawiają się różne konflikty. Młody człowiek chciałby być traktowany jak osoba dorosła, jednak nie zawsze jest na to gotowy. Z drugiej strony są rodzice – boją się o swoje dziecko, wielokrotnie nie mają do niego zaufania, czasami nie widzą, że ich dziecko dorasta i nadal traktują je jakby miało zaledwie kilka lat.
Duvall, autor teorii funkcjonowania rodziny, stwierdza, iż konflikt między rodzicami a dorastającymi dziećmi wynika z kilku sprzeczności. Są to:
– kontrola ze strony rodziców a potrzeba swobody u dziecka;
– odpowiedzialność rodziców a dzielenie się nią z dorastającym;
– duża waga przykładana przez rodziców do nauki szkolnej a poświęcanie większej ilości czasu na inne aktywności przez dorastającego.
Czy jednak konflikty między dwiema opisywanymi grupami są aż tak częste? Nawet jeśli tak to wielu przypadkach chodzi raczej o próbę sił, niż faktyczne różnice zdań, zwłaszcza w ważnych sferach życia. Może wzrosnąć liczba niegroźnych sprzeczek z rodzicami dotyczących codziennych spraw: szkoły, wyglądu, obowiązków domowych itp. Konflikty z rodzicami, choćby te pozorne, są dla młodego człowieka nowym doświadczeniem, które mądry rodzić potrafi wykorzystać, aby pokazać dorastającemu dziecku różne sposoby ich rozwiązywania.
Młodzi dorośli coraz częściej wchodzą w relacje partnerskie z rodzicami i po okresie buntu przyjmują za własne większość wartości przekazanych im w domu rodzinnym. Ważne jest jednak, aby mimo pojawiających się trudności, osłabieniu kontaktu z dzieckiem, nadal być konsekwentnym, nadal wyraźnie określać granice funkcjonowania dziecka, gdyż daje mu to poczucie bezpieczeństwa, dzięki któremu młody człowiek może się lepiej rozwijać. Trzeba tylko umożliwić mu branie większego udziału w podejmowaniu dotyczących go decyzji, wsłuchiwać się w to co mówi, brać pod uwagę i rozważać jego argumenty zanim stanowczo zaczniemy narzucać naszą wolę.
Znaleźć złoty środek w dawaniu dziecku wolności i uczeniu odpowiedzialności – to jedno z najtrudniejszych w tym okresie zadań dla rodziców. Warto je podejmować, gdyż owoce tej pracy przynoszą wiele radości.
