Nawiązując do poprzedniego artykułu (patrz lekcja nr 3), kiedy jesteśmy architektem domu pod tytułem „Moja Marka”, najpierw poznajemy podłoże czyli swoje umiejętności, mocne strony i talenty. W kolejnym kroku budujemy fundament. I tym fundamentem są nasze wartości i przekonania.
„Wartości to lustrzane odbicie tego kim jesteśmy w danym momencie” – Hopson & Scally.
Jak azymuty i fundamenty
Dla domu fundament to podstawa, która wyznacza jego parametry i wielkość, mimo że dla oka pozostaje niewidoczna pod powierzchnią. Podobną funkcję dla drzewa spełniają korzenie. Z kolei dla człowieka tym fundamentem i korzeniami w życiu są nasze wartości. To one decydują o kształcie naszego życia, są podskórnymi azymutami, którymi kierujemy się przy codziennych decyzjach i wyborach.
Stąd na przykład dwie osoby o tych samych talentach dajmy na to muzycznych, lecz z różnymi wartościami, będą podążać innymi ścieżkami kariery. Jedna bardzo utalentowana pianistka będąca ekstrawertyczką kochającą ludzi i podróże zostanie gwiazdą hal koncertowych, podczas gdy druga równie utalentowana pod tym względem, ale skupiona na swoim wnętrzu i duchowości, będzie wirtuozem organów w katedrze.
Dlatego tak ważnym etapem w odkrywaniu swojej tożsamości jest wnikliwy wgląd we własne wartości, bo jeśli wykorzystamy talenty zgodnie z nimi, to możemy zbudować naprawdę silną i spójną Markę Osobistą oraz taką ścieżkę kariery, która daje nam radość i satysfakcję.
W odwrotnym przypadku, a więc pracując lub działając w środowisku o wartościach niezgodnych z naszymi, będziemy ciągle czuć się sfrustrowani i zdystansowani wobec otoczenia. Również rozpoznanie własnych wartości jest kluczowe dla osiągania postawionych sobie celów. Motywacja do działania jest wtedy, kiedy wartości wyznawane przez firmę lub ludzi wokół nas współgrają z naszym światopoglądem. Wówczas cele będą chętnie realizowane.
Wartości pod lupą – identyfikacja i rozpoznanie
Wartości definiowane są jako moralne zasady lub ogólne standardy akceptowane przez daną osobę lub grupę osób (na przykład tworząc kulturę firmy). Są to pojedyncze niepoliczalne pojęcia związane z naszym stanem emocjonalnym np. radość, lojalność, miłość, przynależność, odwaga, sukces, kreatywność, bezpieczeństwo, spójność, uczciwość, niezależność, odpowiedzialność itp.
Można je odpowiednio zidentyfikować w procesie coachingowym pytając o to, co tak naprawdę jest w życiu dla nas ważne, na czym skupiamy naszą uwagę, co lubimy robić i z kim. Dla niektórych pomocne też jest myślenie odwrotne, czyli co nas złości, denerwuje i czego chcemy uniknąć, a później zastanowienie się, co byśmy chcieli zamiast tego. Wstępne rozmowy często wyłaniają tak zwane wartości idealistyczne – czyli to, jakbyśmy chcieli się widzieć, jak nam się wydaje że byłoby najlepiej, to, do czego dążymy, jak choćby miłość, równość i braterstwo.
Dopiero dalsze pytania, praca z metaforą i wizualizacją, pozwalają na określenie tzw. wartości granicznych czyli takich, które determinują nasze zachowania, prowadzą do zmian (odejście z pracy, porzucenie trudnej relacji, zmianę stylu życia). Rozpatrujemy na przykład sytuacje „co się musi stać żebyś zmienił(a) pracę?” lub „co Cię trzyma w obecnym związku?”.
Wtedy okazuje się, że spośród wielu wyznawanych wartości, kilka jest szczególnie ważnych dla naszych decyzji. Bez nich nie jesteśmy w stanie spokojnie funkcjonować w danej dziedzinie życia. Może to być na przykład zaufanie czy wsparcie w związku albo docenienie lub prestiż w pracy.
No i w końcu wartości operacyjne – najistotniejsze w naszej życiowej podróży. Sprawiają, że kontynuujesz robić to co robisz nawet jeśli budzi to Twoje niezadowolenie!
Jest to główny i najgłębszy impuls naszych działań, zwykle w postaci jednej, dwóch moralnych zasad. Bywa na przykład, że osoby wpisujące „różnorodność”, „wolność”, „rozwój” na listę dziesięciu swoich głównych wartości, tkwią jednocześnie w niechcianej pracy lub wyczerpującym związku i nie mogą zrobić kroku do przodu. Okazuje się, że operacyjną wartością dla nich jest „bezpieczeństwo” i dopóki nie uświadomią sobie ukrytych mechanizmów za tym stojących, trudno im będzie wyjść z zony komfortu i zmierzyć się ze swoimi wyzwaniami.
W podsumowaniu rozpoznanie i określenie naszych wartości to klucz do zrozumienia swoich wewnętrznych motywatorów i milowy krok do zbudowania autentycznej i wiarygodnej „Marki o nazwie Ty”. Jest to też podstawa do prowadzenia świadomego, radosnego życia. Jak powiedział Mahatma Gandhi „Zadbaj o pozytywne wartości, bo Twoje wartości stają się Twoim przeznaczeniem”.
Pytania do zastanowienia
1. Kto jest dla Ciebie przykładem w danej dziedzinie? Wypisz 10 przykładów.
2. Jakie cechy budzą w tej osobie Twój podziw? Wypisz kilka przy każdej z osób, np. pewność siebie, entuzjazm, umiejętności przekonywania etc.
3. Zastanów się teraz nad nimi. Które z tych cech się powtarzają? Które najbardziej z Tobą rezonują i do Ciebie przemawiają? Mogą one odzwierciedlać Twoje wartości.
