Wzajemnie powiązane obszary wymagające diagnozy, na których skupia się coach kariery podczas aktywizacji zawodowej klienta, to:
- osobowość;
- motywacja;
- predyspozycje i możliwości zawodowe;
- przekonania o sobie i świecie;
- poczucie sensu i celu w życiu;
- relacje z innymi (inteligencja emocjonalna).
Przykładowymi wskaźnikami zachowania w obszarze motywacji, które mogą stanowić podstawę problemu ze znalezieniem zatrudnienia lub samozatrudnienia są:
- brak motywacji i energii do działania;
- brak poczucia, że można samodzielnie decydować o sobie;
- frustracja wynikająca z poczucia bierności, braku wyzwań i sukcesów życiowych;
- odwlekanie wykonania zadań w czasie – wiąże się to często z nieznajomością własnych motywatorów do działania;
- nieumiejętność radzenia sobie ze stresem i negatywnymi emocjami.
Motywacja do działania blokowana jest również poprzez negatywne przekonania, które powstrzymują działania osoby poszukującej pracy. Wyrażają się one w takich zdaniach, jak:
- „Już za późno na zmiany”
- „To dla mnie zbyt ciężkie”
- „Tak już musi być”
- „Nie mam pomysłu, jak to zmienić”
- „Prześladuje mnie pech”
- „Nie mam motywacji”
- „Jestem wyczerpany/a”
- „Nie mam na nic siły”
- „Nic mi się nie chce”
- „Zrobię to później”
Jednym z narzędzi do pracy z motywacją jest zaproponowany przez T. Lowe’a test DNA motywacyjnego. Opiera się on na założeniu, że motywacja jest energią popychającą człowieka do działania. Energię tę można rozbudzać i podtrzymywać, a złożona jest ona z trzech elementów:
- D – Dążeń (Drives)
- N – Potrzeb (Needs)
- A – Nagród (Awards)
Dążenia to wewnętrzna siła mobilizująca do działania. Potrzeby muszą zostać spełnione, aby dana osoba mogła się realizować. Nagrody mogą mieć postać materialną, psychologiczną, duchową lub finansową.
Test DNA motywacyjnego pozwala zdiagnozować ambicje oraz dążenia danej osoby, jej potrzeby niezbędne do realizacji zadania oraz odkryć, co jest nagrodą motywującą do osiągnięcia celu.
W zależności od konfiguracji cech: Kontaktowy vs. Wydajny, Stabilny vs. Zmienny oraz Wewnętrzny vs. Zewnętrzny można wyróżnić osiem typów: Dyrektor, Wizjoner, Wódz, Mistrz, Opiekun, Sojusznik, Udoskonalacz, Badacz.
Test do samodzielnej diagnozy jest dostępny w książce T. Lowe Zmotywuj się!
Kolejne narzędzie zostanie przedstawione w drugiej części artykułu.