Istotą procesu zmiany jest jego celowościowy charakter. Nie mając wytyczonych celów, błądzimy we mgle. Posiadanie celu nadaje kształt naszym myślom, pragnieniom i działaniom oraz pozwala skoncentrować się na kierunku, w którym chcemy podążać.
Jak skutecznie wprowadzać zmiany?
Zasady wyznaczania celów
Wyniki badań pokazują, że ci, którzy wyznaczają i spisują swoje cele, osiągają w życiu sukces. Jeśli znasz swoje cele długoterminowe i krótkoterminowe, możesz ustalić krok po kroku plan działania. Cele i plan działania muszą być zapisane, w przeciwnym wypadku pozostaną jedynie marzeniami i pobożnymi życzeniami.
Zgodnie z zasadą wyznaczenia celów SMART (akronim od ang. Specific, Measurable, Achievable, Relevant, Timely-specific) cel powinien być:
-
Konkretny
Dokładnie określony, ponieważ konkretny cel łatwiej jest osiągnąć.
Odpowiedz na następujące pytania:
Co konkretnie chcesz osiągnąć?
Jakiego rezultatu oczekujesz?
-
Wymierny
Zapytaj siebie:
Po czym poznasz, że cel został osiągnięty?
Jak możesz określić, na ile uda Ci się go osiągnąć?
-
Osiągalny
Taki, który mieści się w zakresie Twoich możliwości i w dużym stopniu zależy od Ciebie. Odpowiedz na następujące pytania:
Czy jest to cel, który możesz zrealizować? Czy w praktyce można go osiągnąć?
Jakie ewentualne trudności lub okoliczności mogą przeszkodzić Ci w osiągnięciu tego celu?
Na ile ten cel zależy od innych osób?
Jak możesz go przeformułować, aby zależał tylko od Ciebie?
-
Istotny
Do tego stopnia zależy Ci na celu, że jesteś gotowy potraktować go priorytetowo.
- Odpowiedz na następujące pytania:
Na ile – w skali od 1 do 10 – jest to dla Ciebie ważne?
Dlaczego jest to dla Ciebie ważne?
Z czego jesteś w stanie zrezygnować, aby osiągnąć swój cel?
-
Określony w czasie
Wyznacz termin ostateczny.
Kiedy zaczniesz?
Do kiedy chcesz osiągnąć swój cel?
Kiedy zakończysz działania?
Kiedy mają być odczuwane efekty?
Ważne, aby cel został sformułowany w pierwszej osobie i pozytywnie, bez zaprzeczeń. Zamiast pisać: „Nie chcę dłużej pracować w tej firmie”, sformułuj swój cel pozytywnie: „Chcę pracować na stanowisku… w firmie… i zarabiać…”. Powinien też być ambitny i atrakcyjny, czyli nie nudny, lecz wzbudzający ciekawość i chęć do działania; powinien sprawiać, że zechcesz zaangażować się w jego realizację. Należy również zadbać o ekologię celu, odpowiadając sobie na pytanie: „Czy osiągnięcie celu nie zaszkodzi Tobie lub bliskim Ci osobom?”.
Ważne jest, aby cel był zgodny z naszymi wartościami i przekonaniami, a nie rezultatem opinii i wizji innych osób. Dlatego gdy podczas planowania zmian zawodowych lub życiowych warto zastanowić się, czy są one zgodne z Tobą.
Zachęcam Cię do zrobienia krok po kroku poniższego ćwiczenia, które pomoże Ci precyzyjnie wyznaczyć cel i zaplanować konkretną drogę do jego realizacji.
Krok pierwszy
Weź kartkę A4. W górnej części zapisz swój cel, który powstał dzięki wykorzystaniu metody SMART.
Krok drugi
Niżej wypisz wszystkie zasoby, które mogą Ci pomóc w realizacji Twojego celu. Skup się na: zdobytej wiedzy, zdolnościach, mocnych stronach, doświadczeniu, kompetencjach, umiejętnościach, kluczowych wartościach, wspierających przekonaniach, motywacji, a także na osobach, które mogą okazać się pomocne.
Krok trzeci
Ustal poszczególne kroki, które musisz wykonać, aby dotrzeć do celu. Możesz wykorzystać format A4 lub samoprzylepne karteczki, które umieścisz na swojej drodze do celu. Jakie działania powinnaś/powinieneś wykonać, aby zrealizować zakładany cel? Co będzie pierwszą rzeczą, którą będziesz musiał zrobić, a co kolejną? Zapisz wszystkie kroki (aż do ostatniego, jakim jest realizacja celu), przy każdym z nich uwzględniając daty ich realizacji i zakończenie działań. Wyznacz też termin kontroli dotychczasowych działań i analizy postępów ukierunkowanych na realizację celu.
Poniżej zamieszczam krótkie podsumowanie, które pozwoli Ci określić, jak ruszyć z miejsca i odnaleźć w sobie motywację do działania, aby osiągnąć cel.
- Określ i zapisz to, czego chcesz.
- Potraktuj swój cel jako wyzwanie do zdobycia, a nie problem do rozwiązania.
- Ustal krok po kroku plan działania.
- Ustal priorytety (bo cel pozbawiony priorytetu traci swoją moc).
- Zobowiąż się przed sobą do realizacji planu.
- Obiecaj sobie nagrodę za osiągnięcie celu.
- Wizualizuj sobie osiągnięcie celu.
Częsta wizualizacja sukcesu podtrzymuje wewnętrzną motywację i zwiększa szansę powodzenia oraz stymuluje mózg do wychodzenia poza ramy ogólnie przyjętych norm i stereotypów, aby znaleźć odpowiednią drogę do celu. W rezultacie zaczniesz zauważać możliwości, o których wcześniej nie miałaś/miałeś pojęcia.
- Zapytaj siebie :„Co się stanie, jeśli nie osiągnę tego celu?”.
- Zapytaj siebie: „Co się stanie, jeśli osiągnę cel?”.
- Podziel cel na mniejsze kawałki i stosuj metodę małych kroków (o metodzie małych kroków pisałam w artykule „Kaizen: małymi krokami do zmian”.
- Zrób pierwszy mały krok, żeby osiągnąć to, czego pragniesz.
Powodzenia! Podziel się w komentarzu swoim celem.