Kiedy ostatnio usłyszałeś jakąś radę? Nawet jeśli nie prosimy o rady, natrafiamy na nie w różnych sytuacjach. Radą może być sugestia zatroskanej, bliskiej ci osoby, luźna uwaga rzucona podczas rodzinnego spotkania, krótka dyspozycja od przełożonego, instruktaż eksperta w telewizji… W obliczu usłyszanej rady nie chodzi wcale o dylemat: „słuchać czy nie słuchać?”, ale o to „jak słuchać?”.
Jeśli przyjmujesz postawę „nie słucham nikogo poza sobą”, tworzysz asymetryczny stosunek między sobą a innymi. Lokując się w pozycji wyższości („wiem najlepiej”) – nie słyszysz innych i tego, co dla nich ważne.
Jeśli nie słuchasz innych, bo w radach widzisz krytykę swoich poglądów czy działań, lokujesz się w pozycji niższości względem rozmówcy. Podobnie jest, gdy bezkrytycznie przyjmujesz rady innych („Nic nie wiem. Jestem słaby, nieudolny. Niech ktoś mi powie, co mam zrobić”).
Tymczasem prawdziwa komunikacja może odbywać się wyłącznie w relacji partnerskiej. W słuchaniu rad nie chodzi o intencję twojego rozmówcy (o to, czy chce ci pomóc, czy cię zranić), ale o ciebie i twoje słuchanie.
Jak więc słuchać rad?
Gdy ktoś ci radzi
Zastanów się: jakie potrzeby, wartości, przekonania, obawy czy lęki stoją za słowami radzącego? Czy to, co jest ważne dla niego, jest także ważne dla ciebie? Jeśli nie, to co jest ważne dla ciebie? Czego ty naprawdę chcesz? Czego potrzebujesz?
Gdy to ty udzielasz rad
Zastanów się: co w sytuacji twojego rozmówcy jest dla ciebie ważne? Jakie własne potrzeby (wartości) chcesz zaspokoić (umocnić) poprzez tę rozmowę? Czego ci brakuje? Czego potrzebujesz?
W obliczu rady (oczekiwanej czy unikanej) warto uświadomić sobie, że radzący tak naprawdę nie mówi o nas, ale o sobie. Traktuj więc każdą radę jako okazję do poznania swojego rozmówcy. Przez to, co i jak mówi, możesz odkryć rzeczy dla niego najważniejsze, jego motywy, obawy, przekonania o sobie, innych i świecie.
Jak odpowiedzieć radzącemu?
Jeśli naprawdę usłyszysz to, co do ciebie mówi, wystarczą dwa zdania wypowiedziane szczerze i z szacunkiem.
„Słyszę, że ważne jest dla ciebie…”
(np. bezpieczeństwo, stałość, pewność, szybkość, sprawność, przewidywalność, tradycja itp.)
„Dla mnie ważna jest…”
(np. wolność, niezależność, samodzielność, jakość, różnorodność itp.)
Powodzenia!
