Neuroplastyczność to długotrwały proces, w którym mózg stopniowo przystosowuje się do zmiany, tworząc nowe połączenia nerwowe, jak również regeneruje uszkodzone obszary. Zmiany nie zachodzą szybko, jednak proces jest niezwykle obiecujący. Leczenie alkoholizmu wymaga cierpliwości i wsparcia profesjonalistów, a terapia w realny sposób wpływa na poprawę jakości życia osób uzależnionych.
W jaki sposób uzależnienie od alkoholu wpływa na funkcjonowanie mózgu?
Systematyczne spożywanie alkoholu prowadzi do nieodwracalnych zmian w mózgu. Taki stan bezpośrednio przekłada się na prawidłowe funkcjonowanie i jakość życia. Alkohol oddziałuje na mózg w sposób wielowymiarowy. Do najczęściej występujących konsekwencji związanych z regularnym spożyciem napojów procentowych, można zaliczyć m.in. zmiany neurologiczne. Alkohol zwiększa wydzielanie dopaminy, tym samym oddziałując na układ nagrody w mózgu. Takie działanie wywołuje uczucie przyjemności, co wzmacnia mechanizm uzależnienia.
Z czasem poziom dopaminy spada, powodując apatię i potrzebę sięgnięcia po kolejną i zwiększoną porcję alkoholu, w celu osiągnięcia efektu euforycznego. Stałe pobudzanie układu nagrody skutkuje zwiększoną wrażliwością receptorów dopaminowych. W konsekwencji naturalne źródła przyjemności np. oglądanie filmu czy ulubione jedzenie staje się mniej satysfakcjonujące. Dodatkowo alkohol wzmacnia działanie neuroprzekaźnika hamującego – GABA, co daje efekt uspokajający, jednocześnie blokując neuroprzekaźnik pobudzający. W konsekwencji w procesie trzeźwienia zwiększa się pobudliwość oraz ryzyko objawów odstawienia alkoholu.
Odziaływanie alkoholu na pamięć
Systematyczne spożycie alkoholu negatywnie oddziałuje również na pamięć, uszkadzając hipokamp odpowiedzialny za proces uczenia się i zapamiętywania. Napoje procentowe zaburzają tworzenie długotrwałych wspomnień, co skutkuje tzw. urwanym filmem, czyli lukami w pamięci, szczególnie w stanie nietrzeźwości. Alkohol ogranicza także tworzenie nowych połączeń neuronów, co utrudnia przyswajanie nowej wiedzy, a jego długotrwałe spożywanie skutkuje niedoborem witaminy B1, prowadząc do nieodwracalnych uszkodzeń.
Alkohol a koncentracja i podejmowanie decyzji
Alkohol negatywnie wpływa także na różne aspekty funkcji poznawczych. Mowa tutaj przede wszystkim o osłabieniu uwagi i koncentracji, co skutkuje problemami ze skupieniem oraz wydłużeniem czasu reakcji. Innym zaburzeniem jest spadek elastyczności poznawczej. Oznacza to, że nałogowcy mają trudności w przystosowaniu się do zmiennych warunków bądź nowych sytuacji. Nadmierne spożywanie alkoholu wywołuje również problemy z planowaniem oraz podejmowaniem decyzji. Dzieje się tak, ponieważ uszkodzenia kory podczołowej znacząco osłabiają zdolności do przewidywania konsekwencji podejmowanych działań.
Jak terapia wspiera proces neuroplastyczności?
Terapia leczenia uzależnień znacząco wspiera proces neuroplastyczności, czyli zdolności mózgu do reorganizacji i tworzenia nowych połączeń neuronowych oraz adaptacji. To istotny mechanizm, który umożliwia regenerację mózgu uszkodzonego wskutek długotrwałego nadużywania alkoholu.
Terapia wspiera proces neuroplastyczności przede wszystkim poprzez:
- Zmianę wzorców myślowych i behawioralnych
Terapia behawioralno-poznawcza pomaga zarówno zidentyfikować, jak i zmienić destrukcyjne nawyki oraz wzorce myślenia, tworząc nowe i zdrowsze ścieżki neuronalne. Stopniowe wdrażanie strategii radzenia sobie z trudnościami zmienia wcześniejsze mechanizmy spowodowane uzależnieniem.
- Trening umiejętności społecznych
Terapia uczy sprawdzonych umiejętności rozwiązywania problemów, radzenia sobie ze stresem oraz regulacji emocji, co stymuluje mózg do tworzenia nowych połączeń nerwowych, wspierając tym samym zdrowsze funkcjonowanie. Z kolei spotkania indywidualne i grupowe kształtują rozwój nowych relacji społecznych. W ten sposób aktywują się te obszary mózgu, które są odpowiedzialne za komunikację, empatię czy poczucie nagrody.
- Aktywność fizyczną
Wszelkiego rodzaju ruch czy ćwiczenia wspierają neuroplastyczność mózgu poprzez stymulowanie regeneracji układu nerwowego, ponadto poprawiają funkcję poznawcze, emocjonalne, jak również wspierają zdrowe nawyki. Aktywność fizyczna zwiększa poziom mózgowego czynnika neurotroficznego, wspierającego regenerację neuronów. Jego wyższy poziom sprzyja tworzeniu się nowych połączeń nerwowych. Dodatkowo systematyczny ruch lub ćwiczenia redukują stres i regulują kortyzol, ponadto zmniejszają objawy depresji oraz lęku. Co ważne, dzięki zwiększeniu przepływu krwi w mózgu, zwłaszcza w obszarach odpowiedzialnych za podejmowanie decyzji oraz pamięć, wspierane są funkcje poznawcze, osłabione przez uzależnienie.
Ciało i umysł mają niesamowite zdolności do regeneracji, nawet po długich latach trudności i uzależnienia. Dzięki neuroplastyczności można odbudować zdrowe połączenia nerwowe, co przywraca kontrolę nad własnym życiem i radość z dnia codziennego. Jednak warto pamiętać, że jest to proces wymagający czasu, mimo to decyzja o leczeniu jest pierwszym i najważniejszym krokiem ku zdrowemu i lepszemu życiu.
Leczenie alkoholizmu w ośrodkach terapii
Dostęp do nowoczesnych metod terapeutycznych leczenia alkoholizmu we Wrocławiu oferowanych przez Ośrodek Przebudzenie stwarza możliwość odzyskania zdrowych funkcji poznawczych, behawioralnych i emocjonalnych. Specjaliści dobierają odpowiednie metody do indywidualnych potrzeb pacjentów, wspierając odbudowę mózgu.
Pamiętaj, jeżeli zmagasz się z uzależnieniem – NIE JESTEŚ SAM! Specjaliści i terapeuci są po to, aby Ci pomóc i wspierać Cię na każdym etapie leczenia. Przy pełnej współpracy opracują optymalne metody oraz narzędzia, dzięki którym na nowo zaczniesz cieszyć się życiem, odzyskasz siły i poczujesz się wolny. To właśnie w Tobie tkwi siła do trwałej zmiany, a w Twoim ciele ogromny potencjał do regeneracji. Uwierz w siebie – zmiany są na wyciągnięcie ręki, a każdy kolejny dzień będzie nową szansą na zdrowe i szczęśliwe życie. Tak, to wszystko jest możliwe, wystarczy zrobić pierwszy krok, podjąć decyzję i zgłosić się do ośrodka na leczenie.