Jim Collins, amerykański ekspert w dziedzinie zarządzania, przez pięć lat analizował sposoby prowadzenia biznesu w najlepszych międzynarodowych korporacjach, takich jak Gilette czy Kimberly Clark, próbując dociec, co było czynnikiem decydującym o ich rynkowym sukcesie. Po latach badań doszedł do jednego wniosku: „to, co różni wspaniałą firmę od jedynie dobrej firmy, to wspaniałe przywództwo”1. Efektywni przywódcy odnoszą sukcesy zarówno w korzystnych jak i niekorzystnych okolicznościach biznesowych, stąd firmy, na których czele stoją wielcy liderzy, zazwyczaj przeszły suchą stopą przez kryzys, a nawet umocniły w tym okresie swoją rynkową pozycję.
Siła przywódcy tkwi nie tylko w nim samym, ale w ludziach, którymi się otacza. Przywódcy też mają wady i są niedoskonali, jak wszyscy ludzie. Liderzy są dla firmy cenni nie wtedy, gdy są dobrzy w wielu dziedzinach, lecz wtedy gdy są wybitni w zaledwie kilku obszarach. Ale to, co ich wyróżnia, to odwaga by rozpoznawać swoje słabości i przekazać odpowiedzialność za to, czego nie potrafią, w ręce tych, którzy mogą zrobić to lepiej. Jednym z atutów prawdziwego przywództwa jest umiejętność przyciągania do organizacji utalentowanych ludzi i ukierunkowywanie ich działań na wspólny cel. Inne osoby mogą być potężnym źródłem pomysłów, motywacji, kontaktów biznesowych – jeśli zostaną zachęcene do zaangażowanego uczestnictwa w zadaniu. Ludzie chcą czuć się potrzebni, a ten kto zaspokoi w nich to pragnienie, otrzyma od nich lojalność, szacunek i współpracę.
Anne Mulcahy została szefową Xeroxa, gdy firma stała u progu bankructwa. Po objęciu stanowiska postanowiła odbyć serię spotkań w cztery oczy z setką najważniejszych menedżerów, aby otwarcie porozmawiać o wyzwaniach, jakie stoją przed firmą i zyskać ich poparcie dla zmian. Przez wiele lat spędzonych w firmie budowała z nimi relacje, które w tym trudnym momencie pozwoliły jej na szczerą rozmowę. Tylko dwóch postanowiło odejść, a pozostałych dziewięćdziesięciu ośmiu zadeklarowało, że będzie towarzyszyć jej w restrukturyzacji firmy. Następnie pozwoliła im przejąć na siebie znacznie większą odpowiedzialność, wykraczającą poza standardowy zakres zajmowanych stanowisk, hołdując zasadzie, że usamodzielnianie pracowników daje im możliwość ujawnienia w działaniu swoich talentów.2 Dzięki tym ruchom w ciągu kilku lat uzdrowiła firmę i umocniła jej pozycję w branży. Od dawna wiadomo, że dobrym sposobem na poprawę zaangażowania pracowników i zwiększenie innowacyjności jest obdarzenie ich autonomią i ograniczenie funkcji kontrolnych.
Jedną z podstawowych cech dobrego lidera jest darzenie zaufaniem swojego zespołu i okazywanie mu wiary w jego umiejętności. Autentyczni liderzy dają możliwość objęcia ról przywódczych swoim podwładnym, tak jak zrobiła to Anne Mulcahy i wspierają ich w tym, aby przejmowali coraz więcej odpowiedzialności za swoją pracę. W obecnych czasach firmy coraz częściej rezygnują z tradycyjnych struktur hierarchicznych na rzecz coraz bardziej płaskich, a to daje możliwość bycia liderem znacznie większej ilości pracowników.
W przywództwie kluczowe jest nie tylko zaufanie podwładnych do lidera, ale także zaufanie lidera do podwładnych. Tylko przepływ zaufania w obie strony tworzy atmosferę współpracy i buduje lojalność. Ludzie chcą ci pomóc tylko wtedy, gdy pokazujesz im szczere uznanie i doceniasz ich wysiłki. Przywództwo nie polega na delegowaniu zadań i monitorowaniu wyników, choć tak nadal sądzi wielu prezesów. Jego istotę stanowi promowanie wśród pracowników poczucia odpowiedzialności za firmę. Gdy lider przekazuje swoim podwładnym informację o zadaniu, zawsze określa jaki jest jego cel i jakie korzyści odniesie z tego organizacja.
Praca skutecznego przywódcy skupia się w dzisiejszych czasach na budowaniu relacji wewnątrz firmy. Do dyspozycji jest wiele narzędzi, które mogą w tym pomóc, ale ich użycie zawsze musi się wiązać z autentycznym zainteresowaniem drugim człowiekiem i prawdziwą wiarą w umiejętności ludzi, z którymi się pracuje. Tylko autentyczne działania przekładają się na zaufanie i budują atmosferę współpracy.
- Collins J., Level 5 Leadership, Harvard Business Review.
- George B., Sims P., McLean A.N., Mayer D., Przywódźtwo oparte na autentyczności, Harvard Business Review Polska.
