Czym jest w ogóle autodestrukcja i czy może ona dotyczyć Ciebie? Sprawdź definicje autodestrukcji i naucz się ją poskramiać.
Definicja autodestrukcji
Według portalu psychologicznego „Charaktery” autodestrukcja to dobrowolne podejmowanie zachowań niekorzystnych, bezpośrednio albo pośrednio zagrażających naszemu zdrowiu lub życiu.
Przykłady i objawy autodestrukcji
- Mocne formy autoagresji: samobójstwo, samookaleczenia, uzależnienia od substancji aktywnych.
- Autoagresywne formy odżywiania: anoreksja, bulimia, ortoreksja.
- Łagodne formy autoagresji: uprawianie hazardu, zakupoholizm, uzależnienie od internetu.
- Zachowania autodestrukcyjne, które mogą nam czasem przynosić korzyści: samo utrudnianie, czyli rzucanie sobie kłód pod nogi.
- Zachowania autodestrukcji pośredniej: seryjne niepowodzenia i porażki na własne życzenie, bezradność i rezygnacja z działania, zachowania ryzykowne i impulsywne, uleganie pokusom, zaniedbywania się (np. zdrowotne).
Te ostatnie czasem przynoszą doraźne korzyści, jednak gdy uruchamiane są bez względu na koszty – stają się autodestrukcją.
Czytaj również:
Powrót do równowagi – jak odzyskać siebie po toksycznym związku?
Powody prowadzące do autodestrukcji
Powodem autodestrukcji mogą być przekonania, które działają jak samospełniająca się przepowiednia, negatywne emocje, błędna ocena prawdopodobieństwa możliwych szkód oraz niskie poczucie własnej wartości.
Reasumując: praktycznie wszystko może stać się dla nas szkodliwe i prowadzić do autodestrukcji. Autodestrukcja nie rozwiązuje problemów, lecz pogłębia je i powoduje, że powstają nowe. Autodestrukcja jest próbą radzenia sobie z własnymi emocjami. Człowiek, który ma poczucie samotności, braku zrozumienia czy zainteresowania ze strony innych, często doświadcza przykrych uczuć (smutku, przygnębienia, rezygnacji). Brak umiejętności wyrażania emocji na zewnątrz prowadzi do gromadzenia się ich wewnątrz. Jest to wołanie o pomoc bez słów. To cichy krzyk samotności, bólu i cierpienia, jakich doświadcza człowiek.
Jak pomóc człowiekowi, który wykazuje zachowania autodestrukcyjne?
Pierwsze trzy formy wymagają pomocy specjalisty – psychologa, psychoterapeuty, a niekiedy nawet psychiatry. Czwarta i piąta forma wymagają wsparcia osoby życzliwej:
- okazania akceptacji i szacunku;
- podarowania swojego czasu, wysłuchania;
- okazania wsparcia i zainteresowania.
Istotne jest, aby nie brać na siebie problemów, która zachowuje się autodestrukcyjnie; należy ją przekonać do skorzystania z pomocy psychologa lub psychoterapeuty.
W sytuacji autodestrukcji istotne jest, aby osoba wykazująca zachowania autodestrukcyjne przemyślała poniższe punkty:
Ważne pytania związane z autodestrukcją
- Weź odpowiedzialność za swoje życie – swoje prawa i obowiązki w życiu.
- Przestań obwiniać wszystkich dookoła za swoje „nieudane” życie.
- Przestań żyć przeszłością – to już historia.
- Przestań żyć marzeniami – tym, co mogłoby być, a nie jest.
- Przestań żyć cudzym życiem – zacznij żyć swoim życiem.
- Przestań się zadręczać – głównie sprawami, na które nie masz wpływu.
- Jeśli tu i teraz nie podoba ci się – zmieć to, zamiast się umartwiać.
- Jeśli boisz się zmian – poproś o pomoc życzliwą osobę lub specjalistę.
- Zacznij żyć teraźniejszością – ważne jest tylko to, co jest tu i teraz.
- TERAZ ponosisz konsekwencje swoich wcześniejszych decyzji!
- TERAZ tworzysz swoją przyszłość!
- TERAZ podejmujesz decyzje, które będą tworzyły twoją przyszłość!
- TERAZ – I TYLKO TERAZ – toczy się twoje życie.
- TERAZ WEŹ SWÓJ LOS W SWOJE RĘCE I ŻYJ TERAZ!
Zdj. Unsplash / Jonatán Becerra